Posted by Beskid Niski – jest to pasmo górskie położone na terenie Polski i Słowacji, należące do Zewnętrznych Karpat Zachodnich. Wyznaczone jest od strony wschodniej przez przełęcz Łupkowską, która oddziela pasmo od Bieszczadów, zaś od zachodniej przez przełęcz Tylicką, stanowiącej granicę z Kotliną Sądecką. Od północnego wschodu Beskid graniczy z Pogórzem Bukowskim, od północy z Pogórzem Środkowobeskidzkim, zaś od południowego zachodu z Beskidem Sądeckim. Południowy skraj, w obrębie Polski, wyznacza granica państwa. Najwyższą kulminacją masywu po stronie polskiej jest Lackowa, osiągająca wysokość 997 m n.p.m. lub według niektórych źródeł 999 m n.p.m.. W obrębie Beskidu Niskiego wyodrębnionych zostało dziewięć pomniejszych jednostek: Góry Grybowskie, Góry Hańczowskie, Beskid Gorlicki, Pasmo Magurskie, Beskid Dukielski, Pasmo Bukowicy i Kamienia, Gniazdo Jawornika, pasmo graniczne – na wschód od doliny Bełczy oraz Wzgórza Rymanowskie. Do ciekawostek należy fakt, iż znajduje się tutaj największe obniżenie w łuku Karpat – przełęcz Dukielska, osiągająca 500 m n.p.m.
Podstawowym budulcem występującym w obrębie Beskidu Niskiego jest flisz karpacki, czyli warstwy zlepieńców, łupków ilastych oraz piaskowców, ułożonych na przemian. Z uwagi na budowę geologiczną, w rejonie Beskidu Niskiego stwierdzono występowanie wielu jaskiń. Główne ich skupiska to okolice Kilanowskiej Góry, gdzie odkryto około 70 oraz Cergowej, gdzie znanych jest 11. Njadłuższą jaskinią w tym rejonie jest Jaskinia Słowiańska – Drwali, osiągająca długość 601 metrów i 24 metry głębokości. Występują tu również ciekawe formacje skalne, wśród których najbardziej znane są Kornuty na Magurze Wątkowskiej oraz Diabli Kamień koło Folusza. W rejonie tego pasma występują wyłącznie dwa piętra roślinne – pogórza, z pozostałością pierwotnych lasów dębowo – grabowych, olszy i zaroślami wikliny w dolinach rzek oraz pasmo regla dolnego, z lasami jodłowymi, bukowymi i sosnowymi. Do ciekawszych gatunków występujących na tym terenie należą między innymi cebulica dwulistna, podkolan biały, kruszczyk błotny oraz stoplamek plamisty. Z uwagi na dzikość Beskidu Niskiego, świat zwierzęcy reprezentowany jest przez wiele, dosyć licznie występujących gatunków, m.in.: dziki, niedźwiedzie, rysie, żbiki oraz wilki, jak również szczególnie cenne nietoperze. Należy również wspomnieć o znacznej populacji orlika krzykliwego, puchacza, puszczyka uralskiego, a także głuszca.
Dla ochrony wspaniałej flory i fauny utworzono w obrębie pasma Magurski Park Narodowy, Jaśliski Park Krajobrazowy oraz trzynaście rezerwatów przyrody: „Kamień nad Jaśliskami”, „Źródliska Jasiołki”, „Jelenia Góra”, „Kornuty”, „Łysa Góra”, „Wadernik”, „Igiełki”, „Modrzyna”, „Cisy w Moglinie”, „Cisy w Nowej Wsi”, „Tysiąclecia na Cergowej”, „Przełom Jasiołki”, a także „Bukowica”. Beskid Niski posiada naturalne bogactwa w postaci ropy naftowej, gazu ziemnego oraz wód mineralnych, wykorzystywanych w uzdrowiskach Rymanów – Zdrój, Iwonicz – Zdrój, Wyskowa – Zdrój oraz Wapienne. Pomimo, iż Beskid Niski to aktualnie najdziksze pasmo górskie w Polsce, poprowadzono przez nie kilkanaście szlaków turystycznych, które prowadzą przez cudne doliny dawnych wiosek, malownicze przełomy rzek oraz pachnące łąki. Region bogaty jest również w zabytki kultury, a na szczególną uwagę zasługują niesamowite drewniane cerkiewki oraz kościoły. Do najwspanialszych należą cerkwie w Owczarach, Kotani, Bartnem, a także w Kwiatoniu, jak również kościół w Szymbarku oraz wpisany na listę UNESCO, kościół w Sękowej.
Opracowanie: K. Wujkowska
foto: I. Jóźwik
GPS: 49.48276, 21.33281
