Szelężnik większy (Rhinanthus serotinus) jest to gatunek rośliny z rodziny zarazowatych, występujący w Europie i Azji (w części zachodniej, na Kaukazie i na Syberii). Na terenie Polski jest gatunkiem pospolitym i występuje na obszarze całego kraju. Szelężnik większy jest rośliną półpasożytniczą, czerpiąca za pomocą ssawek wodę wraz z solami mineralnymi z korzeni innych roślin. Występuje na łąkach oraz jako chwast na polach uprawnych. Roślina jest trująca, gdyż zawiera aukubinę szkodliwą zarówno dla ludzi, jak i bydła i z tego względu na łąkach stanowi gatunek niepożądany, choć dawniej w lecznictwie ludowym była uważana za roślinę leczniczą.
Kwitnie od maja do lipca, a zapylana jest przez błonkówki. Kwiaty o koronie dwuwargowej, o barwie żółtej, zebrane są w kłosy. Wyrastają w kątach bladych przysadek. Kielich jest nagi, lśniący i rozdęty, na bokach spłaszczony, zaś na szczycie zwężony. Korona ma długość 17-22 mm i słabo zgiętą rurkę. Gardziel korony jest zamknięta, gdyż dolna warga ściśle przylega do górnej. Ząbki górnej wargi są fioletowe, a na szczycie wargi występuje z każdej strony wyraźny ząbek. Roślina jest miododajna, jednak do nektaru znajdującego się na dnie dość długiej rurki kwiatowej mogą się dostać tylko owady o długim aparacie gębowym. Trzmiele i pszczoły zazwyczaj wygryzają otwór w dole korony i spijają przez niego nektar. Łodyga jest wzniesiona i naga lub delikatnie owłosiona o wysokości od 20 do 80 cm, a miejscami jest czarno wybarwiona. Liście są jajowato – lancetowate, słabo zaostrzone. Pomiędzy najwyższym rozgałęzieniem łodygi a kwiatostanem brak liści lub występuje co najwyżej 1 para liści. Owoc to rozdęta torebka, a znajdujące się w niej nasiona szeleszczą przy ruchach rośliny. Nasiona w zależności od podgatunku i odmiany są szerokooskrzydlone lub nieoskrzydlone.
foto: I. Jóźwik
Źródło: Wikipedia