Flora Karpat: Kokornak powojnikowy (Aristolochia clematitis)

Posted by

Jest to gatunek rośliny z rodziny kokornakowatych. Jego naturalny zasięg obejmuje Europę środkową i południową, występuje też na Kaukazuie i w Azji Mniejszej. Kiedyś uprawiany po zdziczeniu występuje w wielu innych miejscach. W polskiej florze gatunek ma status archeofita. Często występuje w dolinach Odry i Wisły i ich sąsiedztwie. Kwitnienie w od maja do lipca, lubi miejsca nasłonecznione, więc rośnie w widnych zaroślach, na przydrożach i przypłociach, na brzegach rzek, pojawia się też jako chwast w ogrodach.

Korzeń rośliny to pełzające kłącze, łodyga jest pojedyncza nie co wygięta lub wijąca o wysokości 30 – 60 cm. Liście naprzemianległe, długoogonkowe w kolorze jasnozielonym. Okrągławe i jajowato-trójkątne z sercowatą nasadą, na szczycie tępe, brzeg liścia drobnoząbkowany. Kwiaty zebrane w pęki w kątach liści. Okwiat jasnożółty, grzbiecisty, rurkowaty, rozdęty u nasady, 1-wargowy, o długości 2 cm. Słupek pojedynczy z krótką szyjką. Poniżej 6-dzielnego znamienia znajduje 6 zrośniętych z sobą pręcików. Owoce w wisającej torebce 6-komorowej.
Cała roślina (ziele i kłącze) zawiera olejek eteryczny składający. W nasionach znajduje się alkaloid arystolochina. Roślina ma nieprzyjemny smak i zapach dlatego zwykle nie jest spożywana przez zwierzęta roślinożerne, po spożyciu wywołuje zatrucia. Podejrzewa się, że spożywanie produktów wytworzonych z mąki zanieczyszczonej kokornakiem powojnikowym powoduje wystąpienie tzw. nefropatii bałkańskiej u ludzi. Mimo to jesto też roślina lecznicza. Dawniej wykorzystywana była wewnętrznie przy leczeniu schorzeń układu naczyniowego, a zewnętrznie przy różnych chorobach skóry. W średniowieczu roślina ta wykorzystywana była przez położne przy problemach związanych z porodem.

Źródło: Wikipedia
foto: I. Jóźwik

Leave a Reply

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *