Karpaty Rumuńskie: Monastyr Mraconia – Góry Almajului

Posted by

Monastyr Mraconia znajduje się w gmninie Duhova, w regionie Mehedinți, 15 kilometrów na zachód od miasta Orszova, a dokładniej na lewym brzegu Dunaju, brzegu, który w tym miejscu tworzy najpiękniejszy przełom na całej długości rzeki. Przełom ten rozciąga się między Orszową a Moldova Noua (Nową Mołdawią). Został wzniesiony na miejscu dawnego punktu obserwacji i kierowania statkami na Dunaju, ze względu na rzeźbę terenu, która, z powodu ciasnego przełomu sprawiała, że niemożliwe było przepłynięcie dwóch statków jednocześnie. Te najwęższe i najszersze miejsca na rzece przyjęły nazwę „przełomów Dunaju” (cazanele Dunării, dosł. kotły Dunaju). Zdaniem wielu jest to najbardziej malownicze miejsce w kraju.

Miejsce, w którym został zbudowany monastyr, nazywał się „w balonie”, ze względu na to, że był to dobry punkt obserwacyjny. Monastyr Mraconia był znany też jako kościół z Valea Dunarii (Koryta Dunaju) lub z Ogradena Veche (nazwa niedalekiej gminy). Słowo „mraconia” oznacza: „ukryte miejsce” lub „ciemne wody”. Monastyr Mraconia był niemym świadkiem okrucieństw historii, wśród których można wymienić spustoszenia powodowane przez najeźdźców, płacenie haraczu, obce panowanie oraz podtopienia.
Obecny kościół jest zbudowany w miejscu starego, w dolinie o takiej samej nazwie. Pierwotny budynek został wzniesiony w 1523 roku, pod jurysdykcją Biskupstwa z Varset, przez namiestnika granicy Caransebesz i Lugożu, Nicola Garlisteanu. Patronem kościoła został Święty Prorok Ilie.
Według pewnych dokumentów, monastyr Mraconia istniał już w połowie XV wieku. Można przypuszczać, że kościół został ufundowany w 1453 roku (od tego też roku istnieją udokumentowane wzmianki o monastyrze) i odbudowany po roku 1800. Kościół uległ zburzeniu podczas wojny rosyjsko-austriacko-tureckiej w latach 1787 i 1792, został jednak odbudowany i ponownie zniszczony w 1968 roku.

Znany kronikarz Nicolae Stoica z Hațeg, były protopop Mehadii, w ten oto sposób pisał w kronice z 1829 roku: „po nieszczęsnej bitwie pod Varną oraz po okupacji Konstantynopola w 1453 przez Turków, ze strachu najeźdźcami, zakonnicy z Mraconii schronili się w Orszovie”. Pomimo, iż na przestrzeni czasów monastyr Mraconia był niszczony i burzony, w roku 1788 był jeszcze zamieszkany, a w roku 1800, tynk wewnątrz budynku był jeszcze widoczny. W 1823 roku, wśród ruin kościoła znaleziono pieczęć starego przybytku, która zawierała inscripcję w cerkiewnosłowiańskim: „Peceat manastirea Lubostinie Hram Uspenia Presvistaia Bogaraditi Leto 1735.” Innego odkrycia dokonano w 1853 r., kiedy pod gruzami znaleziono ikonę przedstawiającą Matkę Boską. Ikona została zawieziona następnie na wystawę do Wiednia przez malarza Victora Schrama z Monachium. W 1931 roku rozpoczęto rekonstrukcję kościoła i, dzięki wzmożonej działalności monarchy Alexe Udrea, w roku 1947 udało się na nowo wznieść monastyr i pokryć go dranicą.

Budowa hydroelektrowni Żelazne Wrota I, ukończona w roku 1967 spowodowała, że osada została zniszczona, a jej ruiny zalane wodami Dunaju. Nie wydano już pozwolenia na odbudowę kościoła w innym miejscu. Dzięki swojej historii, monastyr stał się znany pod nazwą „Podwodny monastyr, Mraconia”. Po roku 1989, Arcybiskupstwo Oltenii wyszło z pomysłem odtworzenia kościoła Mraconia. W 1993 roku położono kamień węgielny/fundamentowy pod nowy budynek, a w 1995 r., z błogosławieńswem JE Nestora Vornicescu i z abrobatą Świętego Synodu, osada została ponownie założona. Osobą powołaną do zajęcia się wzniesieniem kościoła był pop Cristian Tartea, przeniesiony z parafii Dubova. Prace ukończono w latach 1999-2000. Obecny kościół jest pod wezwaniem Świętych Archaniołów Michała i Gabriela oraz Świętej Trójcy. Budynek kościoła ma mury z cegły, w formie krzyża. Jest podzielony na część, gdzie znajduje się ołtarz, nawę główną, kruchtę, przedsionek oraz otwarty ganek. Monastyrem Mraconia zajmuje się wspólnota zakonników. Z pierwotnego kościoła, który obecnie znajduje się pod wodami Dunaju, zachowały się tylko wrota królewskie i lampka, które znajdują się w muzeum parafialnym w Eselnicy.

Opracowanie: M. Paczkowska
foto: I. Jóźwik

GPS: 44.63737, 22.29366

Leave a Reply

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *