Czarny Balog (Čierny Balog) – Rudawy Weporskie

Posted by

Čierny Balog (do 1927 r. Balog lub Čierny Hronec, w latach 1948-1951 Čierny Blh; niem. Schwarzwasser, węg. Feketebalog) – wieś w powiecie Brezno w kraju bańskobystrzyckim na Słowacji. Czarny Balog leży na pograniczu Rudaw Weporskich i Kotliny Brezneńskiej, przy czym teren katastralny wsi obejmuje całość rozległej, górnej części dorzecza Czarnego Hronu, sięgającego długimi dolinami w głąb grupy Balockich Wierchów (słow.Balocké vrchy) aż po główny grzbiet pasma. Aktualne centrum wsi znajduje się na wysokości ujścia dużego potoku Vydrová do Czarnego Hronu, ok. 550 n.p.m.

Wieś powstała przez połączenie szeregu rozrzuconych dawniej wśród lasów osad drwali i węglarzy oraz zakładanych na wykarczowanych łazach osiedli, które powstawały poczynając od 1565 r.: Balog, Dobroč, Dolina, Fajtov, Jánoąovka, Jergov, Látky, Komov, Krám, Krąkov, Medveďov, Pustô, Vydrovo i Závodie. Do połowy XIX w. jej mieszkańcy żyli wyłącznie z pracy w lasach. Później część z nich znalazła zajęcie w rozbudowującej się hucie w Podbrezovej, od której dotarła do wsi budowana od 1908 r. linia kolei wąskotorowej (Czarnohrońska Kolej Leśna). Jednak jeszcze w latach międzywojennych (1933 i 1936) Czarny Balog był miejscem wielkich strajków robotników leśnych.

Przez Czarny Balog a następnie przez przełęcz Tlstý javor 1019 (m n.p.m.) biegnie szosa (droga krajowa nr 529) z Brezna do Hryniowej. W osadzie Dobroč urodził się w 1774 r. Jozef Dekret-Matejovie – słowacki leśnik, jeden z pionierów nowoczesnej gospodarki leśnej na terenie ówczesnych Węgier. Z Czarnego Balogu pochodził również urodzony w 1931 r. Anton Auxt – słowacki pedagog i matematyk. Atrakcją turystyczną wsi jest utworzony w dolinie Vydrová skansen leśny, do którego jeździ z Podbrezovej uruchomiona ponownie w 1992 r. po dłuższej przerwie wspomniana wyżej Czarnohrońska Kolej Leśna.

Źródło: Wikipedia
foto: I. Jóźwik

GPS: 48.746308, 19.657188

Leave a Reply

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *