Karpaty Rumuńskie: Góry Retezat (Munţii Retezat)

Posted by

Góry Retezat (Munţii Retezat, węg. Retyezát-havasok) to trzecie pod względem wysokości pasmo w Rumunii, zajmujące obszar o powierzchni około 500 km², które zaliczane jest do Właściwych Karpat Południowych. Nazwa masywu pochodzi od szczytu Vf. Retezat, co w przekładzie oznacza „ścięty szczyt”. Z nazwą tą związana jest pewna legenda, opowiadająca o walce dwóch gigantów, w czasie, której jeden z nich obciął sam czubek szczytu. Granice masywu na północy wyznacza kotlina Haţeg, zaś na północnym-wschodzie droga DN 66, łącząca miasto Petroşani z Haţeg, oddziela pasmo od gór Şureanu.

Na wschodzie Retezat od gór Parâng, oddziela rzeka Jiu, natomiast granicę południową z górami Vâlcan wytycza dolina Jiu de Vest. Granica pomiędzy masywem Retezatu a górami Godeanu przebiega od przełęczy Jiu – Cerna do przełęczy Curmătura Soarbele, a następnie doliną Lapuşnicu Mare. Natomiast zachodnią granicę z górami Ţarcu wyznacza dolina rzeki Râu Mare.

Na południe od głównego masywu Retezatu ciągnie się pasmo Retezat Mic (Mały Retezat), nazwany Munţii Piule – Iorgovanului. Jest ono trochę niższe i zbudowane z wapieni i dolomitów, a najbardziej charakterystycznym szczytem jest Piatra Iorgovanului (Skała Jorgowana), osiągająca wysokość 2014 m n.p.m. Natomiast pasmo położone na wschód od głównego masywu ma charakter połoninny i nosi nazwę Tulişa. Najwyższym szczytem masywu Retezat jest Vf.Peleaga, wypiętrzający się na wysokość 2509 m n.p.m., zaś sąsiednie szczyty: Papuşa, Bucura, Vf. Retezat, również niewiele ustępują mu pod względem wysokości. Główny i równocześnie najwyższy region Retezatu, zbudowany jest ze skał krystalicznych. Występują tu licznie piarżyska, kotły oraz jeziorka polodowcowe, których jest tu około osiemdziesięciu. Największe z nich, to jezioro Bucura o powierzchni 8,8 ha, położone na wysokości 2040 m n.p.m., zaś najgłębsze to jezioro Zănoaga, dochodzące do 29 metrów. Natomiast grzbiety oddalone od głównego masywy tracą już swój wysokogórski charakter i są bardziej łagodne.

W obrębie pasma wyróżnia się cztery piętra roślinne: regla dolnego 700 – 1300 m n.p.m., regla górnego 1300 – 1800 m n.p.m., piętro kosodrzewiny 1800 – 2200 m n.p.m. oraz piętro hal powyżej 2200 m n.p.m. W każdym paśmie kryje się wiele gatunków ciekawej flory, jak również stanowią one ostoję dla dużej ilości przedstawicieli fauny. Świat roślinny reprezentowany jest tutaj przez 1350 gatunków, z czego około 60 to endemity. W świecie zwierzęcym królują oczywiście niedźwiedzie brunatne, a ponadto spotkać można również wilki, rysie, żbiki, a nawet świstaki, które sprowadzono tu z Alp. Bogaty jest też świat ptaków, który obejmuje 185 gatunków, a także odnotowano sporą ilość płazów i gadów. Z uwagi na wyjątkową różnorodność występujących tu gatunków, większa część masywu objęta została ochroną w ramach Parku Narodowego (Parcul Naţional Retezat). Utworzony on został już w 1935 r., więc jest najstarszym Parkiem Narodowym w Rumunii i obecnie zajmuje powierzchnię 12 000 ha. W roku 1979 obszar Parku został wpisany na międzynarodową listę Rezerwatów Biosfery UNESCO. Oprócz parku utworzono tu, do celów naukowych, rezerwat ścisły „Gemenele” o powierzchni 1630 ha.

Pod względem turystycznym masyw Retezat jest bardzo dobrze zagospodarowany, gdyż istnieje tutaj rozbudowana sieć znakowanych szlaków turystycznych, a także kilka schronisk w górach, m.in: Pietrele, Buta i Genţiana. Natomiast u jego podnóża zlokalizowana jest bardzo dobrze rozbudowana infrastruktura turystyczna w postaci schronisk, pensjonatów i hoteli. Wędrówkę w główny masyw Retezatu najwygodniej rozpocząć z jednego spośród trzech miejsc: z doliny Râuşor, z doliny Nucşoara, bądź z doliny Lăpuşnicu Mare, a dokładnie z miejsca zwanego Gura Bucurei. To ostatnie wydaje się być najlepszym, ale by tam dotrzeć niezbędny jest raczej własny pojazd. Z Gura Bucurei można również wyruszyć w Mały Retezat, na który możemy również wyjść z doliny potoku Jiu de Vest . W pasmo Tulişa najprościej i najszybciej dotrzemy z miejscowości Uricani położonej również w dolinie Jiu de Vest.

Opracowanie: I. Jóźwik
Foto: I. Jóźwik

ŹRÓDŁA:
Rumunia i Mołdowa – Praktyczny przewodnik Pascal
Wikipedia
Towarzystwo Polsko Rumuńskie w Krakowie
Informacje własne

GPS: 45.37042, 22.87854

Leave a Reply

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *