Buczyna karpacka

Posted by
buczyna5
Buczyna w Bukowych Wierchach

Karpaty to góry w znacznej części porośnięte lasami bukowymi. W reglu dolnym Karpat Zachodnich i Wschodnich dominuje zbiorowisko żyznej buczyny karpackiej Dentario glandulosae-Fagetum. Poza reglem dolnym zespół występuje również w piętrze pogórza, w kotlinach śródgórskich i na wyżynach. W formie reglowej spotykana jest od 600 do 1200 metrów nad poziom morza, niżej występuje w formie podgórskiej. Tam, gdzie dociera do górnej granicy lasu występuje w formie lasów krzywulcowych.

Żyzna buczyna karpacka uznawana jest za zespół subendemiczny, poza Karpatami występuje jeszcze na Roztoczu, w Górach Świętokrzyskich oraz na Wyżynie Małopolskiej. W wielu pasmach zwłaszcza Beskidów jest dominującym zbiorowiskiem leśnym. Z żyznych lasów bukowych słyną między innymi Bieszczady, Borżawa, Świdowiec, Góry Gutâi czy zgodnie z nazwą – Bukovské Vrchy.

buczyna1
Zapomniana mysia spiżarnia

Zespół ten rozwija się najczęściej na podłożu gleb brunatnych powstałych z piaskowców i łupków. W górach wapiennych podłożem buczyn są skały węglanowe, natomiast w górach wulkanicznych andezyty.

Wśród gatunków drzew tworzących żyzną buczynę karpacką poza bukiem zwyczajnym spotykamy bardzo często jodłę pospolitą i jawora, rzadziej wiąza górskiego, a w wyższych partiach również świerka pospolitego. Buk osiąga tutaj bardzo często olbrzymie rozmiary, tworzy zwarte i cieniste drzewostany. W niektórych pasmach Karpat jak w Bieszczadach, na Borżawie czy Świdowcu tworzy górną granicę lasu, gdzie występuje w postaci niskich, wielopniowych krzywulców.

buczyna30
Młode liś›cie

Poprzez gęste listowie w lecie do dna lasu dociera niewiele światła dlatego dobrze rozwinięty jest w runie aspekt wiosenny. Krzewy i runo bujniej rozwijają się w miejscach wykrotów i złomów, gdzie do wnętrza lasu trafia więcej światła. Do roślin charakterystycznych dla żyznej buczyny karpackiej zaliczamy żywca gruczołowatego, żywokost sercowaty i paprotnik Brauna. Licznie w runie występują również takie gatunki jak marzanka wonna, bluszczyk kosmaty, szałwia lepka, wilczomlecz migdałolistny, gajowiec żółty, szczyr trwały, miodunka ćma, fiołek leśny, czerniec gronkowy, przenęt purpurowy, czworolist pospolity, zawilec gajowy oraz żywiec bulwkowy. W podzespołach trawiastych dominują kostrzewa górska, kostrzewa leśna i turzyca orzęsiona. W podzespołach wilgotnych łanowo występuje miesiącznica trwała, czosnek niedźwiedzi, kokorycz pusta, a czasem czosnek siatkowaty. Bardzo bogate florystycznie są postaci żyznej buczyny rozwijające się na podłożu skał węglanowych (np.: w Tatrach, Pieninach, Małej Fatrze) oraz stromych południowych stokach (np.: w Bieszczadach).

buczyna23
Zima

W kilku rejonach Karpat, często niedostępnych lub na styku granic państwowych zachowały się lasy bukowe o wysokim stopniu naturalności uznawane za lasy o charakterze pierwotnym. Jednym z takich rejonów jest styk granic Polski, Słowacji i Ukrainy, gdzie po południowej stronie Karpat jest chroniony naturalny drzewostan bukowy już od 1903 roku w rezerwacie Stužica. Jest jednym z najlepiej zachowanych lasów o charakterze pierwotnym w Europie. Po polskiej stronie spore kompleksy lasów o charakterze pierwotnym występują w rejonie Moczarnego w Puszczy Bukowej (Bieszczady Zachodnie).

Opracowania & Foto: M. Scelina

GALERIA ZDJĘĆ – Buczyna karpacka

Leave a Reply

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *